بررسی و و مقایسه نقوش هندسی ازاره‌های کاشی ابنیه دورة تیموری ایران با ازاره‌های موجود در نگاره‌های نسخ خطی مصور همزمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باستان‌شناسی (دوران اسلامی)، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد گروه باستان‌شناسی ، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

همواره در ادوار مختلف تاریخی، تأثیر و تأثر بین هنرهای گوناگون آن عصر، دیده می‌شود. در دورة تیموری نیز مانند سایر مقاطع تاریخی، نقاط مشترک فراوانی بین تزیینات کاشی‌کاری، با هنرهای همزمان، به‌ویژه با نگاره‌های نسخ‌خطی مصور وجود دارد. با بررسی نگاره‌های دورۀ مذکور می‌توان برخی موارد مشترک را بین نقوش هندسی آن‌ها با ازاره‌های کاشی بناهای همزمان، مشاهده نمود. تطبیقِ نقوش هندسی ازاره‌های کاشی ابنیه تیموریان در ایران، با برخی از نگاره‌های نسخ‌خطی مصور همزمان، از لحاظ نوع گره‌ها، رنگ‌بندی لعاب و تزیینات موجود بر روی آن‌ها، هدف اصلی مقالۀ پیش‌رو است. بنابراین روش یافته‌اندوزی اطلاعات و داده‌ها، به‌شیوة اسنادی و مبتنی بر مشاهدات عینی است که با روش توصیفی–تحلیلی، صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش عبارتند از: وجوه اشتراک از منظر نوع گره‌ها؛ نشان‌دهنده آن است که اغلب گره‌های به‌کاررفته در ابنیه این دوره، به ویژه گره «شش‌ضلعی‌منتظم»، قابل قیاس با گر‌ه‌های ازاره‌های بناهای موجود در نگاره‌های نسخ‌خطی مصور هم‌دوره است. علاوه‌براین رنگ‌بندی لعاب موجود در گره مذکور همانند ابنیه این دوره شامل رنگ فیروز‌ه‌ای و سبز یشمی (سبز تیره)، است. تزیینات طلاچسبان و وجود برخی از گل‌های چندپَر، نقاط اشتراک دیگری است که در کاشی‌های ازاره بناها و نسخ‌خطی مصور این عصر می‌توان دید.

کلیدواژه‌ها