استخراج شاخصه های علمی طراحی؛ رهیافتی نظری بر نسبت دیزاین با دانش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه طراحی صنعتی، دانشکده طراحی، دانشگاه هنراسلامی تبریز، تبریز، ایران.

2 دانشجوی دکتری طراحی صنعتی، گروه طراحی صنعتی، دانشکده طراحی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

تلاش­های بسیاری تاکنون برای روشن ساختن ارتباط طراحی و علم صورت گرفته، اما امروزه ارتباط آنها گاها در هاله­ای از ابهام قرار می­گیرد. بنابراین پرداختن به این مسئله می­تواند خلاء موجود دراین راستا را تا حدودی پرنماید. پژوهش حاضر با هدف ابهام­زدایی از ارتباط طراحی و علم و بیان شاخص­ترین ویژگی­های طراحی به روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از نظریه داده­بنیاد صورت پذیرفته که به لحاظ رویکرد کیفی بوده و روش گردآوری اطلاعات اسنادی (کتابخانه­ای) می­باشد. نتایج حاصل از این پژوهش بدین صورت می­­باشد که به شیوه کدگذاری باز 51 ویژگی­ طراحی استخراج گشته، با کدگذاری محوری در 13حوزه مطالعاتی، جایگاه هر یک از این ویژگی­ها بررسی شده و با  کدگذاری انتخابی برای کشف روابط بین آنها، تمامی­ویژگی­ها براساس شباهت و حوزه مطالعاتی آنها در سه گروه شناخت­شناسی، ماهیت و دانش طراحی دسته­بندی شده­اند. پس از مراحل کدگذاری این تئوری ارائه می­گردد که نیمی از شاخص­ترین ویژگی­های طراحی در حوزه دانش طراحی قرار دارند که دربردارنده سه واژه مطرح شده توسط کراس با نام­های طراحی علمی، علم طراحی و مطالعات طراحی، به اضافه دو واژه رویکرد طراحی و تحقیقات طراحی می­باشد و این موضوع نشان دهنده اهمیت مطالعه در حوزه دانش طراحی و ارتباط عمیق طراحی و علم دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • Abhigyan, S & et al. (2021). Envisioning ‘anthropology through design’: A design interventionist approach to generate anthropological knowledge. Design Studies. 76 (C). 1-38.
  • - Alexander, C. (1964), Notes on the Synthesis of Form. Harvard University Press, Cambrige, MA, USA.
  • - Baskerville, R., Pries-Heje, J. & Venable, J. (2009). Soft design science methodology. In Proceedings of the 4th international conference on design science research in information systems and technology, ACM, 9.
  • - Brown, T. (2008), Design Thinking, Harvard Business Review, 86(6), 84-93.
  • - Bayazit, N. (2004), Investigating Design: A Review of Forty Years of Design Research, Design Issues, 20(1), 16-29.
  • - Boeije, H, R. (2010), Analysis in Qualitative Research, SAGE Publications.
  • - Chakrabarti, A. & Blessing, L. (2009), DRM, A Design Research Methodology, Springer Pub, London.
  • - Chrysikou, E, G. (2020), Using neuroscience techniques to understand and improve design, AIMS Neuroscience, 7 (3): 319 –326.
  • - Cross, N. (2006). Designerly ways of knowing. Design studies, London: Springer. 3(4), 221-227.
  • - Creswell, J. W. (2005), Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd edition).
  • - Cole, R., Purao, S., Rossi, M. & Sein, M. (2005), Being proactive: where action research meets design research, ICIS 2005 Proceedings, 27.
  • - Dunne, A. & Raby, F. (2013), Speculative Everything: Design, Fiction, and Social Dreaming, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, London, England.
  • - Erlhoff, et al. (2008), Design Dictionary: Perspectives on Design Terminology. Birkhäuser Verlag AG Basel, Boston -Berlin.
  • - Fuller, R.B. & Kuromiya, K. (1992), Cosmography: A Posthumous Scenario for the Future of Humanity, 1st ed. Macmillan Pub Co, London, UK.
  • - Farell, R. & Hooker, C. (2014), Values & Norms Between Design & Science. Design Issues, 30(3). 29-38.
  • - Goulding, Ch. (2002), Grounded Theory A Practical Guide for Management, Business and Market Researchers, SAGE Publications.
  • - Huppatz, D.J. (2015), Revisiting Herbert Simon’s "Science of Design", Design Issues, 31(2), 29-40.
  • - Hevner, A.R., March, S.T., Park, J & Ram, S. (2004), Design in information systems research, MIS Quarterly 28 (1), 75-105.
  • - Jung, S., Thaler, M. & Frederick, M. (2020). 101 Things I Learned in Design School, Crown.
  • - Lawson, B. (2005), How designer think: the design process demystified, 4 Edition, Architectural Press is an imprint of Elsevier Linacre House, Jordan Hill, Oxford OX2 8DP 30 Corporate Drive, Suite 400, Burlington, MA 01803.
  • - Lawson, B. (2004), What Designers Know, Architectural Press An imprint of Elsevier Linacre House, Jordan Hill, Oxford OX2 8DP 30 Corporate Drive, Burlington, MA 01803.
  • - Lazar, L. (2018). The Cognitive Neuroscience of Design Creativity. Journal of Experimental Neuroscience. 12, 1–6.
  • - March, S. T. & Smith, G. F. (1995), Design and natural science research on information technology, Decision support systems, 15(4), 251-266.
  • - March, S. T. & Storey, V. C. (2008), Design science in the information systems discipline: an introduction to the special issue on design science research, MIS quarterly, 32(4), 725-730.
  • - Miles, M. & Huberman, A. (2002), Qualitative data analysis: a sourcebook of new methods, Beverly Hills, Sage London.
  • - Niiniluoto, I. (2014), Values in design sciences. Studies in History and Philosophy of Science Part A, 46, 11-15.
  • - O'Keefe, R. (2014), Design Science, the design of systems and Operational Research: back to the future? Journal of the Operational Research Society, 65(5), 673-684.
  • - Peffers, K., Tuunanen, T., Rothenberger, M. A. & Chatterjee, S. (2007), A design science research methodology for information systems research. Journal of management information systems, 24(3), 45-77.
  • - Pournader, M., Tabassi, A. A. & Baloh, P. (2015), A three-step design science approach to develop a novel human resource-planning framework in projects: the cases of construction projects in USA, Europe, and Iran International journal of project management, 33(2), 419-434.
  • - Purao, S. (2002), Design research in the technology of information systems: Truth or dare, GSU Department of CIS Working Paper, 45-77.
  • - Parsonz, G. (2016), The Philosophy of Design, Polity press.
  • - Paul, J. & Erik, P. (2014), An Introduction to Design Science, Springer Pub, London.
  • - Strauss, Anselm L. & Corbin, Juliet (1990), Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, Beverly Hills, Sage London.
  • - Simon H, A. (1969), The Sciences of the Artificial, MIT Press: Cambridge, MA.
  • - Vaishnavi, V. K. & Kuechler, W. (2015), Design Science Research Methods and Patterns Innovating Information and Communication Technology, CRC Press by Taylor & Francis Group, LLC.
  • - Walker, S. (2017), Design for Life: Creating Meaning in a Distracted World, Routledge, Taylor & Francis Group, London & New York.
  • - اسفندیاری، مصطفی و ایمان‌خان، نیلوفر (1398)، تحلیل رفتار مشتریان صنعت بانک؛ رهیافت نظریه داده بنیاد، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال سیزدهم، شماره 1(45)، 114-93.
  • - اشعری، سمیرا و صادقی نائینی، حسن (1401)، بررسی جنبه‌های ذاتی تفکر طراحی از منظر پژوهشگران حوزه تفکر طراحی، نشریه هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی، دوره بیست و هفتم (2)، 93-101.
  • - توحیدی‌فر، مصطفی (1395)، ارائه یک روش‌شناسی پژوهش طراحی مبتنی بر فلسفه اسلامی ـ ایرانی، ماهنامه شباک، سال دوم (2) (پیاپی 9)، جلد 4، 33-43.
  • - تندی، احمد و امرایی، بابک (1398)، بازنگری در نظریه طراحی به مثابه یک نظام تحلیل محتوای مطالعات روش شناسی طراحی معاصر، مبانی نظری هنرهای تجسمی، شماره 8، 141-154.
  • - دانایی‌فرد، حسن و امامی، سید مجتبی، (1386)، استراتی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، اندیشه مدیریت، سال اول، شماره دوم، 69-97.
  • - شیخی، مالک. اعتباریان، اکبر و ابراهیم‌زاده، رضا (1399)، طراحی مدل عصیان سازمانی براساس نظریه داده بنیاد، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره هیجدهم (4)، 634-613.
  • - قدوسی‌نژاد، زهرا و همکاران. (1394)، بررسی هویت معنوی مبتنی بر صفات در طراحی محصول، نشریه هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی، دوره بیستم (4)، 84-73.
  • - میرکاظمی‌مود، محمد و محقر، علی و صادقی مقدم، محمدرضا (1398)، توسعه روش‌شناسی پژوهش در علم طراحی به منظور طراحی روشی برای مدل‌سازی سیستم‌های فنی ـ اجتماعی، پژوهش‌های نوین در تصمیم‌گیری، دوره چهارم (2)، 173-145.
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی
دوره 28، شماره 1
فروردین 1402
صفحه 5-15

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار